سارکوم نوعی سرطان نادر است که در بافتهای متفاوتی اتفاق میافتد. بافت همبند به سلول هایی از بدن گفته می شود که انواع دیگر بافت را در بدن به هم متصل و پشتیبانی می نمایند. سارکوم ها در بافت همبند رشد می کنند. این تومورها بیشتر در استخوانها، ماهیچهها، تاندونها، غضروفها، اعصاب، چربی و رگهای خونی بازوها و پاها دیده میشوند، اما بروز آنها در سایر نواحی بدن نیز ممکن است و دور از انتظار نیست.
اگرچه بیش از ۵۰ نوع سارکوم وجود دارد، اما می توان آنها را به دو نوع اصلی تقسیم کرد: سارکوم بافت نرم و سارکوم استخوان یا استئوسارکوم.
سارکوم بیشتر در اندام های تحتانی بدن رایج است. ۴۰ درصد بیماران در اندام تحتانی، ۱۵ درصد در اندام فوقانی و ۳۰ درصد در تنه، قفسه سینه و شکم درگیر تومور و سارکوم هستند. شرایط بسیاری هستند که می توانند به اشتباه سارکوم پنداشته شوند. همه افراد گاه به گاه توده ها و برآمدگی هایی دارند در مچ دست، کشکک زانو و یا استخوان های لگن خود دارند اما مساله مهم در این بین این است که بتوانیم میان توده های سرطانی و توده هایی که بر اثر آسیب، رشد مادرزادی یا روند طبیعی پیری به وجود آمده اند تمایز قائل شویم.
چه عواملی باعث ابتلا به سارکوم می شوند؟
محققان هنوز دلیل قطعی برای ابتلا به سارکوم را نیافته اند. به نظر می رسد که DNA سلولی پس از تولد تغییر می کند و منجر به سارکوم می شود اما اینکه چرا این اتفاق می افتد، هنوز ناشناخته است. مواردی که باعث افزایش خطر ابتلا به سارکوم می شوند، عبارتند از:
سابقه خانوادگی و وراثت
پرتودرمانی و تشعشعات برای درمان انواع دیگر سرطان
بیماری پاژه
بیماری نوروفیبروماتوز
سندروم گاردنر
بیماری رتینوبلاستوما
علائم سرطان دست و سرطان پا
بیشتر انواع سارکوم ها از استخوان های لگن شروع می شوند و به دنبال آن استخوان ران درگیر می شود و می تواند به استخوان های دیگر، مغز استخوان و حتی اندام های حیاتی مانند ریه ها، قلب و کلیه ها سرایت کند.
اما تومورهای بافت نرم در اطراف استخوان ها مانند غضروف ها یا ماهیچه تأثیر می گذارند و در بافت نرم بازوها، پاها، سر، گردن، قفسه سینه و شکم یافت می شوند. سارکوم های بافت نرم به سختی قابل تشخیص هستند زیرا می توانند در هر نقطه از بدن رشد کنند. معمولا اولین علامت وجود سارکوم در بافت نرم، وجود یک توده بدون درد است. اما با بزرگ شدن این توده، به اعصاب یا ماهیچه ها فشار وارد شده و درد و ناراحتی ایجاد می شود و بسته به محل توده ممکن است اختلالاتی در اندام های بدن ایجاد شود به عنوان مثال تنگی نفس به وجود آید یا ضربان قلب بالا برود و…
ساکروم بافت نرم
برخلاف سارکوم بافت نرم، استئوسارکوم می تواند علائم اولیه آشکاری را نشان دهد. استئوسارکوم در کودکان و نوجوانان و جوانان بیش از میانسالان شایع است به طوری که یک سوم بیماران مبتلا به سارکوم، زیر ۳۰ سال سن دارند و ۵۰ درصد این بیماران جزو کودکان می باشند. اما با توجه به اینکه معمولا در کودکان و جوانان فعال، درد استخوان ها و یا تورم عادی است، علائم استئوسارکوم ممکن است با دردهای رشد یا آسیب ورزشی اشتباه گرفته شود. اگر علائم درد در دست و پای کودک به صورت قرینه نیست و فقط در یکی از دست ها یا پاها احساس می شود، علائم درد بعد از مدتی بهبود پیدا نمی کنند و یا در هنگام شب، شدیدتر می شوند، حتما باید با متخصص کودکان و متخصص تست سرطان مشورت نمایید.
برخی از علائم استئوسارکوم عبارتند از:
درد در استخوان آسیب دیده که در هنگام شب شدیدتر می شود.
تورم
اختلال در عملکرد استخوان مانند حرکات ناقص پا و لنگیدن
تب خفیف ولی مداوم
شکستگی استخوان بدون دلیل مشخص
کاهش وزن بدون دلیل موجه
خستگی و بی حالی بی دلیل
فلج ماهیچه ها یا از دست دادن کنترل مثانه اگر تومور نزدیک ستون فقرات باشد.