هنگامی که کودکی به بیماری سرطان مبتلا می‌شود، علاوه بر درد جسمانی ناشی از بیماری، ترس از محیط بیمارستان، اندوه برای دوری از فضای خانه و اتاق بازی خود و دوستان و همکلاسی‌هایش را نیز تجربه می‌کند. این میزان از تنش و اضطراب برای کودکی با سن پایین، قابل درک نیست به همین دلیل کودکان، به سبب فشارهای روانی ایجاد شده، ممکن است دچار افسردگی، اضطراب، بدرفتاری‌های متعدد، پرخاشگری و… شوند. یکی از اصلی‌ترین رسالت‌های واحد روانشناسی محک، حضور نزد بیمار و کمک به او جهت سازگاری بیشتر با بیماری و عوارض روانی و جسمانی مرتبط با آن است.
بازی درمانی فردی و گروهی
بازی راه ورود به دنیای کودک است. بازی برای رشد سلامت جسم و روان اهمیت دارد و اجازه می‌دهد تا کودکان با استفاده از قدرت خلاقیت، مهارت‌های فیزیکی، شناختی و عاطفی را در خود تقویت کنند. کودکان از طریق بازی، دنیای پیرامون خود را کشف و با آن ارتباط برقرار می‌کنند. همچنین در تعامل با سایر همسالان و مراقبان و یا با ایفای نقش‌های مختلف یاد می‌گیرند که بر ترس‌های خود غلبه کنند. بازی در رشد عاطفی کودکان نیز اهمیت خاصی دارد چرا که به چگونگی ابراز احساسات و غلبه بر آنها کمک می‌کند و اجازه می‌دهد تا کودکان، تجربه‌های خودآگاه و ناخودآگاه خود را در مورد احساسات، بیماری و هر آنچه که در اطراف آنها وجود دارد، ابراز دارند.
هدف از بازی درمانی، کاهش استرس‌ها و کمک به تعدیل هیجانات و احساسات منفی کودکان و نیز فراهم کردن زمینه های مناسب ارتباط‌گیری مؤثر بین فردی در بین کودکان است.
تا پیش از پاندمی کرونا، بخش روانشناسی، با بهره گیری از روان‌شناسان متخصص و نیز داوطلبان ارتباط با بیمار، به صورت همه روزه و در ساعات مشخص شده (۱۰ تا ۱۲ و ۱۴ تا ۱۶)، به شکل حضوری به بازی درمانی فردی و گروهی با بیماران می‌پرداخت. در حال حاضر به سبب شیوع کرونا و اهمیت تأکید بر فاصله‌گذاری اجتماعی، امکان فعال‌سازی اتاق‌های بازی در بخش‌های بیمارستان وجود ندارد. بر همین اساس واحد روانشناسی با توجه به مأموریت اصلی خود که مداخلات مؤثر در حوزه بیمار است، با همراهی داوطلبان ارتباط با کودک به تولید محتواهای سرگرم‌کننده مختلف چون کاردستی، بازی‌های یک و دو نفره پرداخته است. همچنین این واحد با بهره‌گیری از روان‌شناسان مجرب در حوزه کودک، سعی دارد از طریق فضای مجازی و تماس‌های تصویری به ادامه بازی درمانی‌های فردی خود بپردازد.
روان‌سنجی
بخش روانشناسی با همکاری واحد رادیوتراپی تأثیرات درمان رادیوتراپی بر عملکردهای ذهنی بیمار قبل و بعد از انجام رادیوتراپی را مورد سنجش قرار می‌دهد.
بیماران دارای تومور مغزی از واحد درمان جهت انجام تست هوش وکسلر به بخش روانشناسی معرفی می‌شوند تا به محض مشاهده تغییرات در عملکردهای ذهن، مداخلات درمانی اعم از توانبخشی ذهنی، گفتاردرمانی، اختلالات یادگیری و… در مورد بیمار انجام شود. هدف از این مداخلات افزایش کیفیت زندگی قهرمانان کوچک مبارزه با بیماری است.
هنر درمانی
هنر درمانی عبارت است از به کارگیری ابزار هنری مختلف تا کودک بتواند از طریق آن به بیان احساسات خود پرداخته کرده و با مسائل و نگرانی‌هایی که او را به محیط درمانی کشانده کنار بیاید. هدف از این روش انتقال احساسات کودک است و هیچ قضاوتی از منظر هنری در مورد فعالیت‌های کودک رخ نمی‌دهد. هنردرمانی فرآیندی مشترک بین درمانگر (روانشناس) و مراجع (کودک و نوجوان) است و شامل رشته‌های مختلف هنری مانند نقاشی درمان، موسیقی درمانی و کاردستی می‌شود. بخش روانشناسی محک، تا قبل از شیوع بحران کرونا، به همراهی داوطلبان ارتباط با بیمار، در اتاق‌های بازی و در مراسم‌های مختلف از روش هنردرمانی، با هدف شناخت، تعدیل و کنترل احساسات به صورت حضوری استفاده می‌کرد.
در حال حاضر به سبب شیوع پاندمی کرونا، برخی از فعالیت‌های این بخش، نظیر کاردستی (اوریگامی) و آموزش نقاشی، به شکل محتواهای قابل استفاده در فضای مجازی تولید و در اختیار بیمار و خانواده قرار می‌گیرد. روان‌شناسان نیز سعی می‌کنند با آموزش و به چالش کشیدن بیمار، فعال‌سازی رفتاری را در جهت استفاده از این محتواهای تولید شده به انجام رسانند.
قصه درمانی
قصه‌گویی سنتی است که از قدیم وجود داشته و حتی نیاکان ما همواره برای کودکان‌شان قصه می‌گفتند. قصه‌گویی برای کودکان باعث افزایش سطح هوش اجتماعی آنها و شکل‌دهی شخصیت‌شان می‌شود. کودکان در سراسر دنیا عاشق گوش دادن به قصه‌ها هستند. آنها می‌خواهند که درباره شخصیت‌های مورد علاقه‌شان بیشتر بدانند و اغلب تلاش می‌کنند که خود را در نقش آنها قرار دهند و از آنها تقلید کنند. با گفتن قصه‌هایی که در آنها مفاهیم اخلاقی و انسانی وجود دارد می‌توان ویژگی مثبت انسانی مثل شجاعت، صداقت و دانایی را در وجود کودکان از همان سنین پایین نهادینه کرد. خواندن داستان برای کودکان باعث می‌شود که مهارت‌های کلامی آنها افزایش پیدا کند. اکثر کودکان تنها توانایی توجه به محدوده کوچکی از اتفاقات را دارند و اغلب نمی‌توانند برای طولانی مدت روی چیزی تمرکز کنند. همچنین آنها ترجیح می‌دهند که بیشتر صحبت کنند تا اینکه گوش بدهند. خواندن قصه برای کودکان نه تنها باعث افزایش دقت آنها می‌شود بلکه نسبت به گوش دادن و فهم مطالب نیز حساس‌تر می‌شوند. گوش دادن به قصه باعث می‌شود کودک شخصیت‌های داستان، مکان و طرح کلی داستان را به جای اینکه به صورت فیلم و یا کارتون مشاهده کند در ذهن خود تصور کند. این امر قدرت خلاقیت و تصویرسازی او را افزایش داده و ذهنش برای فکر کردن و تجسم اتفاقات با محدودیتی روبرو نخواهد شد. در نهایت قصه به کودکان، درس زندگی می‌آموزد. به آنها می‌آموزد که رنج و سختی، بیماری و درد قسمتی از زندگی‌اند و همان‌طور که شادی‌ها سپری می‌شوند، درد و ترس و رنج نیز باقی نخواهند ماند. قصه کودکان را در مقابله با سختی‌ها مقاوم‌تر و منطقی‌تر می‌کند.
تا پیش از پاندمی کرونا داوطلبان ارتباط با بیمار به صورت حضوری با ترالی (میز حمل تجهیزات پزشکی و دارو در بیمارستان‌ها)کتاب به اتاق‌های بیماران می‌رفتند و کتاب‌های قصه را براساس شرایط سنی به کودکان ارائه می‌دادند. روانشناس کودک یا داوطلب با حضور نزد بیمار سعی می‌کرد با ارائه قصه و تفسیر آن در جهت کاهش درد و رنج روحی او قدم بردارد و علاوه بر «توجه بَرگَردانی» از اقدامات پزشکی ناخوشایند (مانند رگ‌گیری، IT و..) به افزایش «تاب‌آوری» او نیز کمک کنند.
در حال حاضر به سبب شیوع کرونا و عدم امکان ارائه خدمات، به شکل حضوری، واحد روانشناسی با کمک داوطلبان، سعی در قصه‌گویی به شکل تولید محتوای مجازی کرده است. این قصه‌ها به صورت فایل‌های صوتی برای کودک ارسال و از تماس‌های تصویری و صوتی مشاوره و گفتمان در خصوص تفسیر آن استفاده می‌شود.
